Bệnh do virus Corona 2019 (COVID-19) Công cụ chẩn đoán

Cập nhật: 03 February 2025

Nội dung của trang này:

Nội dung của trang này:

Xét nghiệm và hỗ trợ chẩn đoán

Xét nghiệm chẩn đoán bao gồm phát hiện bản thể của virus (RNA hoặc kháng nguyên của virus) hoặc phát hiện kháng thể hoặc các dấu ấn sinh học khác. Virus SARS-CoV-2 có thể phát hiện ở đường hô hấp trên vào 1-3 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng. Nồng độ virus ở đường hô hấp trên cao nhất vào thời điểm xuất hiện triệu chứng và sau đó giảm dần.

Sự hiện diện của RNA virus ở đường hô hấp dưới và trong phân đối với một nhóm nhỏ bệnh nhân, tăng lên trong tuần thứ 2 của bệnh. SARS-CoV-2 có thể được phát hiện trong nhiều loại dịch cơ thể và khoang cơ thể nhưng thường được phát hiện nhiều nhất trong các chất tiết hô hấp và do đó các mẫu dịch tiết hô hấp vẫn là mẫu được lựa chọn để chẩn đoán.

Xét nghiệm khuếch đại acid nucleic (NAAT) bao gồm Xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase phiên mã ngược (RT-PCR) theo thời gian thực

NAAT bao gồm xét nghiệm RT-PCR theo thời gian thực là xét nghiệm khẳng định được khuyến cáo hoặc tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán nhiễm COVID-19 do phát hiện RNA virus. Mẫu dịch mũi họng được ưu tiên nhưng các lựa chọn thay thế có thể là mẫu dịch hầu họng hoặc nước bọt. Xét nghiệm được sử dụng để chẩn đoán nhiễm bệnh tại một thời điểm nhưng không được sử dụng để theo dõi đáp ứng với điều trị. Trong các điều kiện lý tưởng, xét nghiệm có độ nhạy và độ đặc hiệu cao.

Xét nghiệm nhanh dựa trên kháng nguyên

Xét nghiệm nhanh dựa trên kháng nguyên bao gồm xét nghiệm miễn dịch huỳnh quang sandwich (định lượng kháng nguyên giữa 2 lớp kháng thể) dòng bên nhằm mục đích phát hiện định tính kháng nguyên protein nucleocapsid của SARS-CoV-2 trong mẫu phết tăm bông, được lấy trực tiếp từ mũi họng và mũi hoặc sau khi tăm bông được cho vào môi trường vận chuyển thông dụng hoặc môi trường vận chuyển virus.

Xét nghiệm phát hiện sự hiện diện của các kháng nguyên do virus COVID-19 biểu hiện. Nếu nồng độ kháng nguyên mục tiêu trong mẫu đủ cao, kháng nguyên sẽ liên kết với các kháng thể đặc hiệu được cố định trên một dải giấy, được bao bọc trong vỏ nhựa và tạo ra tín hiệu có thể nhìn thấy được, quá trình này thường diễn ra trong vòng 30 phút.

Các kháng nguyên chỉ được phát hiện khi virus đang hoạt động sao chép; do đó, các xét nghiệm như vậy được sử dụng tốt nhất để xác định nhiễm trùng cấp tính hoặc giai đoạn sớm. Chúng có thể được sử dụng thay thế cho xét nghiệm RT-PCR để chẩn đoán COVID-19 ở bệnh nhân có triệu chứng trong tuần đầu tiên mắc bệnh. Kết quả âm tính nên được khẳng định bằng xét nghiệm RT-PCR trước khi đưa ra quyết định điều trị để ngăn ngừa trường hợp bị lây nhiễm chưa phát hiện được.

Xét nghiệm nhanh kháng thể

Xét nghiệm nhanh kháng thể là xét nghiệm miễn dịch kháng thể tại chỗ và tại phòng xét nghiệm, được sử dụng để chẩn đoán người nhiễm bệnh đã khỏi hoặc nhiễm bệnh kéo dài ít nhất 3 đến 4 tuần. Không được khuyến cáo là xét nghiệm duy nhất để chẩn đoán COVID-19, dùng để xét nghiệm mở rộng và xác định đủ điều kiện làm việc cho những người không có triệu chứng vì độ nhạy thấp và tỷ lệ âm tính giả cao.

Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)_DiagnosticsCoronavirus Disease 2019 (COVID-19)_Diagnostics


Các xét nghiệm chẩn đoán khác

Các xét nghiệm chẩn đoán khác có thể được chỉ định đối với bệnh nhân nghi ngờ mắc COVID-19, tùy thuộc vào mức độ nặng của bệnh như công thức máu toàn phần (CBC); xét nghiệm sinh hóa bao gồm creatinine, xét nghiệm chức năng gan (LFT), natri, kali, magiê, canxi, albumin; các dấu ấn sinh học của tình trạng viêm bao gồm lactate dehydrogenase (LDH), ferritin, protein phản ứng C (CRP) và procalcitonin; prothrombin và D-dimer; phân tích khí máu động mạch (ABG); và điện tâm đồ (ECG).

Có thể chỉ định cấy máu nếu nghi ngờ nhiễm trùng đồng thời vi khuẩn khác và lấy mẫu dịch đường hô hấp để xét nghiệm cúm nếu bệnh cúm đang lưu hành. Nuôi cấy đàm, dịch hút nội khí quản (ETA) hoặc dịch rửa phế quản-phế nang cũng có thể cần thiết trong một số trường hợp.

Hình ảnh học

Các xét nghiệm hình ảnh học có thể được chỉ định bao gồm chụp X-quang ngực, chụp cắt lớp vi tính (CT) ngực độ phân giải cao hoặc chụp CT động mạch phổi CT (CTPA).